Friday, December 25, 2015

Turkiye'de Afrika Calismalari - African Studies in Turkey



Kararan Kapitalizm Yeni Güney Afrika 
Tolga Tören
2014 - SAV (Sosyal Araştırmalar Vakfı) 
"Irk olgusu ile hesaplaşmadan bugünkü Güney Afrika anlaşılabilir mi?", "Irk olgusu, ülkenin kapitalist gelişme sürecinden bağımsız bir biçimde ele alınabilir mi?", "Irkçılık ya da apartheid, hangi toplumsal dinamiklerin, yapısal ya da öznel faktörlerin sonucunda ortaya çıktı, ülkenin bir gerçekliği haline geldi ve ortadan kalktı" gibi sorular bu çalışmanın ilk adımlarını oluşturuyor.







Afrika Rüyası (Günlük)  
Che Guevara 
2006 - Everest Yayınları
'Yürüdüğüm yol boyunca kendimi hiç bu kadar yalnız hissetmemiştim.' Che, Kongo'dan ayrılmak üzere Tanganika Gölü'nü son defa geçerken bunları yazıyordu günlüğüne. Che'nin Kongo'dan savaşarak geçirdiği yedi ayda tuttuğu bu savaş günlüğü, bir rüyanın, emperyalizme karşı mücadeleyi, dünyanın başka köşelerindeki ve Latin Amerika'daki devrimci dalgayı Afrika'ya yayma rüyasının öyküsüdü. Fakat Che'nin kendi sözleriyle, bir başarısızlığın öyküsü haline de dönüşen bir rüyadır bu. Yine de Che bu deneyime çok büyük bir önem atfediyor; Kongo'da karşılaşılan zorlukları, gelişme düzeyİ düşük ülkelerin devrimci hareketleri açısından paha biçilmez örnek olduğunu, gelecekteki hareketlerin bu derslerden yararlanmaları gerektiğini düşünüyordu. Hatta buradaki İlkel durumu, Küba'da devrim yürüyüşü İlk başladığında Sierre Maestra'ya çıktıkları zamanki duruma benzettiğini söylüyordu. En çarpıcı olanı da Küba Devrimini zafere taşıyan, Yanki Emperyalizmine tavizsizce kafa tutan, bütün dünyanın efsanevi gerilla lideri sıfatıyla selam durduğu Che'nin, bu kadar geri bİr ülkedeki deneyiminin sonrasında, kendine yönelik eleştirel tutumundaki samimilik ve kendisiyle hesaplaşırken kelimelerinden yansıyan çocuksu acemilik...


Emperyalizmin Afrika Sömürüsü 
Türkkaya Ataöv 
2000 - İleri Yayınları 
Prof. Dr. Türkkaya Ataöv, Afrika üzerindeki uzmanlığı uluslararası düzlemde kabul görmüş bir yetkilidir. Birleşmiş Milletler Genel Sekreterlik merkezinde Afrika ve ırk ayrımı konusunda seçkin uzmanlarda oluşan dizelgede yıllarca yer alan Ataöv, BM eski Genel Sekreteri Kurt Waldheim (sonradan Avusturya Cumhurbaşkanı) gibi önemli adlarla birlikte çalıştı. Nitekim, Afrika'nın önde gelen üniversitelerinden Bophuthatswana Üniversitesince 1993'te verilen akademik ödülde Prof. Ataöv hakkında şöyle denir: "Afrika bilimine ve araştırmalarına son otuz yıldır yaptığı olağanüstü katkısı ve Afrika'nın oluşumuna hizmetlerinden ötürü..." Ayrıca, Ataöv bağımsızlık sonrası Güney Afrika'daki resmi törenlere bizzat Nelson Mandela tarafından eşiyle birlikte davet edilen ilk ve tek Türk bilimadamıdır. 



Dönüşüm Sürecindeki Sahra Altı Afrika Kalkınma, Güvenlik ve Ortaklık 
Ufuk Tepebaş 
2014 - Tasam
Üç ana bölümden oluşan çalışmada Sahra altı Afrika'daki bölgesel bütünleşme ve ekonomik dönüşüm süreci, yatırımlarda üst sıralarda bulunan ülkeler ve sektörler, Nijerya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Somali, Sudan ve Güney Sudan gibi konumları ve yapıları itibariyle kıtadaki model ülkelerde yaşanmakta olan güvenlik sorunları ve Sahra altı Afrika ile Türkiye arasındaki çok boyutlu ilişkiler incelenmektedir. 







Afrika Zengin Ama Yoksul 
İbrahim Okur
2009 - Okursoy
Afrika Yoksul, çünkü dünyanın en yoksul 20 ülkesinden 19'u bu kıtadadır. Koleradan sarıhummaya, eboladan AIDS'e kadar her türlü hastalık kol geziyor. Açlık başlıbaşına büyük bir felaket. Her gün farklı bir bölgesinde katliam oluyor. Dünya ise izlemekle yetiniyor. Gorillerin, gergedanların davasını güden sayısız Batılı örgüt bölgede mevcut. Ne var ki kıta insanının davasını gözeten, karşı karşıya kaldığı felaketin gerçek nedenleri üzerine eğilen ve kamuoyunu doğru bilgilendiren güçlü bir örgüt yok. Var olan örgütler, sömürgeci güçlerin veto hakkı kullandığı örgütler. Afrika Zengin, çünkü elmastan altına, platinden tantala, bakırdan kroma, uranyumdan petrole kadar bütün madenler bu kıtada çıkarılıyor. Ne var ki bütün maden ocakları ve bereketli tarım alanları Beyazların elinde. Siyahlar faturayı ödüyor, Beyazlar hasılatı götürüyor. Bu kitap, Afrika'nın birbirine zıt söz konusu iki gerçeğini bir arada incelemektedir.

Afrika'yı Anlamak ve Afrika - Türkiye İlişkileri 
Mustafa Efe 
2015 - Murat Kitabevi
Afrika - Türkiye İlişkileri bölümünde Osmanlı Dönemi Afrika - Türkiye İlişkileri, Cumhuriyet Dönemi Afrika - Türkiye İlişkileri ve bu çerçevede Medya analizi, Türkiye'nin Afrika'ya Yönelik Eğitim Çalışmalarının analizlerini ve II. Afrika - Türkiye Zirvesi niçin görmezden gelindi makalelerini bulacaksınız. Bu bölümde son olarak da bu kitabın ve bundan sonrakilerin çıkış amacı olan Afrika Açılımı Yapan Türkiye için Nasıl Bir Afrika Perspektifi başlıklı makaleyi bulacaksınız. Bir seri halinde gelecek olan bu çalışmanın ilkinin ve başlığının Afrika'yı Anlamak ve Afrika - Türkiye İlişkileri olmasının da gerekçesi budur. Bizlerin öncelikle çalışma yapacağımız alanı tanımaya başlamamız, anlamamız, anlamlandırmamız, gerekli fizibilite çalışmalarını yapmamız gerekmektedir. Bu satırların yazarı Afrika çalışmalarına başlamadan önce daha önce Afrika'yı çalışmış olanları çalışarak bu işe başlamıştır. Yazar, on beş yıla yakın gözlemlerinin, arazide gerçekleştirdiği çalışmalarının ve arazi tecrübesinin, Afrikalılarla teşriki mesaisinin, onların konulara yaklaşımlarının ve beklentilerinin farkında olan bir gözle kaleme almıştır. Elbetteki ifade edilenler mutlak değildir ve dile getirilen düşünceler ve bilgiler tartışılmaya açıktır ve katkılar beklenmektedir. Yazarın, Afrika'nın yoksulluk, savaş, çatışmalarla anılmasına bir isyanı vardır. Dil, kültür, tarih, yeraltı ve yerüstü kaynaklarıyla inanılmaz derecede zengin bir kıtanın bu şekilde Batı tarafından inşa edilen imajla tanınmasından rahatsızlık duyduğu için Afrika'nın anlaşılmasına katkı sunacağını umarak bu çalışmaları ortaya koymuştur. Bu mazlum kıta Afrika'nın yaşadığı sömürgecilik, kölelik, iç savaşlar, dış müdahaleler, açlık, varlık, yoksulluk, zenginlik her ne varsa bunlar ancak ve ancak derinlemesine çalışılarak bugünkü yaşananlar anlamlandırılabilir. Bu kitabın amacı Ülkemizin önce Afrika'yı Anlaması ondan sonra da buraya yönelik çalışmalar yapılması konusunda bir bilinç oluşturmaktır. Afrika'nın anlaşılması konusuna eğer küçük de olsa bir katkı sunarsa yazar kendisini bahtiyar hissedecektir.


Dünya Siyasetinde Afrika 
Kollektif 
2014 - NOBEL YAYIN
Neden “Dünya Siyasetinde Afrika?”Örneğin The Economist dergisi 2000'de “The hopeless continent” (ümitsiz kıta) olarak attığı başlığını, 2011'de “Africarising” (Afrika yükseliyor) olarak güncelliyor; kıtanın nüfusu bir milyarı geçiyor ve artık dünyada gelişen ilk 10 ekonomiden yedisi Afrikalı bir devlete ait oluyor.
Dünyada Afrika çalışmalarının sayıları artmakta ve çok ciddi bir literatür oluşmaktadır. Sadece Fransız, İngiliz veya diğer Avrupalı (geçmişte sömürge sahibi devletlerden değil), Çinli, Hindistanlı, ABD'li, Brezilyalı vb., Afrika konusuna ehemmiyet veren bilim insan ve kurumları çoğalmaktadır. Başlangıç noktasında olan Türkiye'de Afrika Çalışmaları'na ilişkin Dünya Siyasetinde Afrika adlı seri, 2014 yılından başlayarak literatüre Türkçe dilinde katkılar sunmayı hedeflemektedir. Elinizdeki eserde kıtaya ait farklı konular alanında yetkin isimler tarafından ele alındı. Fark edilebilir ki, kimi çalışmalar, kulvarında ilk olmaya namzetler.
Bu yapıtın yazarları şunlardır:
Prof. Dr. Ramazan ÖZEY , Yrd. Doç. Dr. İsmail ERMAĞAN, Doç. Dr. Giray FİDAN, Dr. Elem EyriceTEPECİKLİOĞLU, Doç. Dr. Murat AKTAŞ, Dr. Phil. Mustafa ACAR, Volkan İPEK, Mürsel BAYRAM, Öğ. Tğm. İzzettin ARTOKÇA, Dr. Phil. Atanur KARA, Burçin AYDOĞDU, Yrd. Doç. Dr. Gonca Oğuz GÖK, Doç. Dr. Oktay Salih AKBAY, E. Büyükelçi Numan HAZAR, Yrd. Doç. Dr. Bülent EŞİYOK
Bu çalışma için seçilen temel başlık ve temalar ise şu şekilde ifade edilebilir:
Afrika'nın Panoraması: Başlıca Siyasal-Ekonomik-Sosyal ve Kültürel Özellikler
Afrika'nın Küresel Aktörler İle İlişkileri: Çin ve ABD
Kıta Ülkelerinin Analizi: Cezayir ve Angola
Kıta'da Temel Sorunlar: Mali'de Tuareg İsyanı, Darfur Sorunu, Eş Şebab ve Boko Haram Terör Örgütleri ve Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki Çatışmalar
Afrika'da Eğitim ve Kalkınma: Güney Afrika, Nijerya ve Gana Örneği
Kıta'ya İlişkin Çeşitli Konular: Kenya Siyasal Sistemi ve Afrika'da İnsan Güvenliği
Afrika'da Ekonomi: Dünya Ticaretinde Afrika ve Afrika'da Bir Başarı Hikâyesi: Botsvana
Afrika-Türkiye Arasında İlişkiler: Siyaset ve Ekonomi 

No comments: